8 ข้อควรเตรียมตัว กับทริปเดินป่าหน้าฝนที่ดอยขุนตาล

          ฤดูกรีนซีซั่นถือเป็นนาทีทองของเหล่านักท่องเที่ยวสายธรรมชาติ ในการออกตระเวนไปสัมผัสไอดินและกลิ่นฝน ซึ่งป่าในเมืองไทยสวย ๆ ก็มีอยู่มาก แต่ถ้าจะให้คิดถึงสถานที่ที่เดินทางไปง่าย ไม่ยุ่งยาก ต้องที่นี่เลย… อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ซึ่งมีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในพื้นที่อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน และอำเภอห้างฉัตร อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ซึ่งนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มักนั่งรถไฟมาเที่ยว นอกจากจะชิลแล้ว บรรยากาศวิวสองข้างหน้าต่างยังมีเสน่ห์และคลาสสิกอย่าบอกใคร

          (*** สามารถตรวจสอบเวลาการเดินรถเพิ่มเติมได้ที่ เว็บไซต์การรถไฟแห่งประเทศไทย)

สำหรับผู้ที่เดินทางมาเที่ยวดอยขุนตาลโดยรถไฟ จะใช้ระยะเวลาการเดินทางประมาณ 9-10 ชั่วโมง แต่ขอบอกว่าคุ้มค่ามาก เพราะคุณจะได้ผ่านสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทยอย่าง “อุโมงค์ขุนตาน” สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2450 ในช่วงการบุกเบิกกิจการรถไฟในสมัยรัชกาลที่ 5 มีความยาว 1,352 เมตร ซึ่งเป็นอุโมงค์รถไฟที่ยาวที่สุดในประเทศไทย (ณ วันที่ 17 กันยายน 2563) สีแดงสดที่แต่งแต้มบริเวณปากอุโมงค์ กลายเป็นจุดดึงดูดให้นักท่องเที่ยวแวะเวียนเข้ามาถ่ายรูป บ้างก็ทำหน้าที่เป็นผู้ชมขบวนรถไฟที่ลอดผ่านอุโมงค์ อันเป็นช่วงเวลาเรียกความตื่นเต้นอยู่ไม่น้อย

          แต่สำหรับนักเดินทางอย่างเรา ทันทีที่รถไฟเคลื่อนตัวผ่านอุโมงค์เข้าเทียบชานชาลาสถานีขุนตาน นับเป็นอาณัติสัญญาณบอกให้เราได้รู้ว่า ถึงเวลาใช้กำลังสองขาออกเดินแล้ว…แต่ก่อนจะออกสตาร์ต เรามีข้อแนะนำสำหรับการเตรียมตัวเดินป่าพิชิตดอยขุนตาลในครั้งนี้กัน

          แน่นอนว่าเรื่องที่เราควรให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก นั่นคือ การหาข้อมูลเบื้องต้นของสถานที่ที่เราจะไป เช่น ช่วงเวลาเปิด, ระยะทางที่ต้องเดิน, สภาพเส้นทาง, จุดชมวิวและจุดท่องเที่ยวต่าง ๆ อย่างดอยขุนตาล หลังจากที่ลงจากรถไฟแล้ว นักท่องเที่ยวจะเห็นป้ายบอกเส้นทางเข้าไปยังตัวอุทยานเลยทันที โดยจะต้องเดินทางประมาณ 1.3 กิโลเมตร ซึ่งช่วงนี้เหมือนเป็นการวอร์มอัพกำลังขา เพราะจำเป็นต้องแบกน้ำหนักของสัมภาระต่าง ๆ ขึ้นไปด้วย (เหงื่อที่แตกพลั่ก ๆ ถือเสียว่าเป็นการอุ่นเครื่องก่อนไปเจอกับของจริง)

          จะเที่ยวให้สนุก บางครั้งก็ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศด้วยเหมือนกัน สำหรับการเดินป่าดอยขุนตาลช่วงหน้าฝน แน่นอนว่าเส้นทางเดินอาจค่อนข้างมีความเฉอะแฉะ และลื่นเป็นบางช่วงบางตอน แต่ถึงอย่างนั้น คุณจะได้สัมผัสกับความชุ่มฉ่ำและเขียวขจีของต้นไม้ใบหญ้า ดังนั้นเมื่อรู้ตัวว่าต้องเดินป่าช่วงหน้าฝนแบบนี้ สิ่งที่คุณทำได้ นั่นคือ การเตรียมเสื้อกันฝนสำหรับรับมือกับฝนตกหนัก หรือไม่ก็เป็นเสื้อผ้าแบบแห้งง่าย ไม่อุ้มน้ำ เตรียมชุดนอนไว้อีกหนึ่งชุด ในวันถัดไปก็สามารถสวมชุดเดินป่าชุดเดิมได้ ถ้าเป็นไปได้ไม่ควรใส่เครื่องประดับ เพื่อความคล่องตัวและความปลอดภัยในการเดิน

           หลังจากสถานการณ์โควิด 19 อุทยานแห่งชาติทุกแห่งได้ออกมาตรการต่าง ๆ เพื่อควบคุมและดูแลความปลอดภัยให้กับนักท่องเที่ยว เป็นต้นว่าก่อนเข้าพื้นที่อุทยาน นักท่องเที่ยวต้องรับการตรวจวัดอุณหภูมิ ล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ และสวมใส่หน้ากากอนามัยในพื้นที่ รวมถึงการจำกัดปริมาณนักท่องเที่ยวต่อวัน และหมุนเวียนนักท่องเที่ยวไปตามจุดต่าง ๆ ในช่วงเวลาที่ไม่ซ้ำกัน เพื่อลดความแออัด สามารถดูขั้นตอนจองคิวเข้าอุทยานแห่งชาติได้ที่ เฟซบุ๊กสำนักอุทยานแห่งชาติ – National Parks of Thailand

สำหรับดอยขุนตาล นักท่องเที่ยวสามารถจองคิวผ่านระบบ (ไม่รวมถึงการจองในส่วนของบ้านพักและเต็นท์) เมื่อมาถึงก็สแกนและวัดอุณหภูมิ หลังจากนั้นถ้าจองบ้านพักไว้แล้ว ก็สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์บริการท่องเที่ยวได้เลย รวมถึงถ้าใครยังไม่ได้นำอุปกรณ์เต็นท์ต่าง ๆ มาด้วย ก็สามารถติดต่อขอเช่ากับพนักงานได้ที่จุดนี้ด้วยเช่นเดียวกัน (สามารถติดต่อบ้านพักและอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้ที่ เว็บไซต์สำนักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช)

          ทำเลชัยภูมิที่ตั้งของเต็นท์ นับว่าเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ไม่อาจมองข้าม ซึ่งในอุทยานแห่งชาติจะมีการระบุพื้นที่สำหรับการอนุญาตให้กางเต็นท์เอาไว้ชัดเจนอยู่แล้ว ด้วยเหตุผลในเรื่องของความปลอดภัยมาเป็นอันดับแรก แต่ถึงอย่างนั้นเราก็ควรสังเกตสิ่งแวดล้อมรอบข้าง เป็นไปได้เลี่ยงจุดที่เป็นแอ่งกระทะ ใต้ต้นไม้ใหญ่ ไม่กางเต็นท์บนดอยสูงโล่งเตียน และเลือกพื้นที่ราบเรียบปราศจากของแหลมคม เป็นต้น

สำหรับดอยขุนตาล มีจุดให้นักท่องเที่ยวสามารถกางเต็นท์ได้ 2 จุดใหญ่ ๆ นั่นคือ บริเวณลานชมดาว เป็นลานโล่ง ให้อารมณ์ฟีลแคมปิ้งสบาย ๆ แถมอยู่ไม่ไกลจากศูนย์บริการนักท่องเที่ยว และอีกหนึ่งจุดอยู่ที่บริเวณจุดยุทธศาสตร์ 2 (ย.2) (ดูเพิ่มเติมที่แผนที่) เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่เตรียมตัวเดินทางมาพิชิตยอดดอยขุนตาล ตื่นเช้ามาเดินไปยังจุดยุทธศาสตร์ 4 (ย.4) ได้เลย ถือเป็นการย่นระยะทางไปด้วยในตัว (ดูเพิ่มเติมที่แผนที่)

          แน่นอนว่าการมาเที่ยวป่าแบบนี้ ต้องแลกมากับความเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า ดังนั้นถ้าใครที่ไม่เคยเที่ยวในลักษณะนี้มาก่อน กลัวว่าถ้าโหมร่างกายใส่ไปทีเดียว อาจจะเกิดอาการเจ็บป่วยตามมาทีหลังได้ แนะนำว่าให้ลองออกกำลังกายแบบง่าย ๆ ลองให้ร่างกายรู้สึกคุ้นชินกับความเหนื่อยดูบ้าง เพื่อเตรียมรับมือกับความชันของเส้นทางในการเดินป่า ซึ่งเส้นทางศึกษาธรรมชาติจุดยุทธศาสตร์ 1 (ย.1) – จุดยุทธศาสตร์ 4 (ย.4) โดยรวมถือว่าเป็นเส้นทางที่ไม่ได้โหดหินมาก อาจจะมีแค่บางช่วงบางตอนที่ต้องใช้กำลังขามากอยู่เสียหน่อย โดยเฉพาะบริเวณ “เนินวัดใจ” ก่อนถึงยอดดอย แต่พอถึงจุดนั้นจริง ๆ เดี๋ยวคุณก็จะมีแรงฮึดเฮือกสุดท้ายขึ้นมาแบบไม่รู้ตัว

           อย่าลืมอุปกรณ์ยังชีพต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น

– ของใช้ส่วนตัวต่าง ๆ เช่น แปรงสีฟัน ยาสีฟัน สบู่ โฟมล้างหน้า ครีมกันแดด ผ้าเช็ดตัว เป็นต้น
– อุปกรณ์กันยุง เช่น สเปรย์ไล่ยุง ครีมทากันยุง เป็นต้น
– ของใช้อื่น ๆ ที่จำเป็น เช่น มีด ไฟฉาย อุปกรณ์ในการจุดไฟต่าง ๆ เป็นต้น
– ชุดปฐมพยาบาลและยาสามัญประจำบ้านต่าง ๆ
– อาหารกระป๋อง สำรองไปสัก 2-3 วัน
– ไม้เท้าเดินป่า อีกหนึ่งตัวช่วยไว้คอยซัพพอร์ตตอนเดิน

อุปกรณ์เหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งของจำเป็น ใครจะรู้ว่านาทีนั้นอาจจะเจอกับอะไรบ้าง เช่น เดินสะดุดกิ่งไม้ ยุงกัด ทากดูด หรือจะด้วยอะไรก็แล้วแต่ ให้จำคตินี้ไว้ “กันไว้ดีกว่าแก้เสมอ” อย่างขุนตาล ซึ่งในป่ามีแมลงและยุงค่อนข้างชุม อย่าลืมประโคมสเปรย์ไปให้เยอะ ๆ เพราะบางคนอาจเกิดอาการแพ้ เดี๋ยวจะไม่สบายแล้วหมดอารมณ์เที่ยวเอาเสียเปล่า ๆ

           การมาเที่ยวป่าหน้าฝนมักมีอันตรายที่แฝงกายมาถ้าเกิดว่าไม่ระวัง สติเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนต้องมี อย่าพยายามทำอะไรโลดโผนหรือออกเหนือกฎเกณฑ์กติกาที่ทางอุทยานกำหนดเอาไว้  เช่น
ไม่ลงเล่นน้ำในบริเวณที่ห้ามไว้ หรือปีนป่ายในพื้นที่ที่เป็นอันตราย เพราะอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บและเสียชีวิตได้ หากเดินป่าก็ควรแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบล่วงหน้า และทิ้งเบอร์ติดต่อไว้ด้วย

อย่างเส้นทางทางเดินศึกษาเส้นทางธรรมชาติ ยุทธศาสตร์ 1 (ย.1) – จุดยุทธศาสตร์ 4 (ย.4) ของอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล จะมีการให้นักท่องเที่ยวลงชื่อก่อนขึ้นทุกครั้ง ทั้งนี้ อาจมีบางเส้นทางที่ไม่แนะนำให้เดินช่วงหน้าฝน อย่างเส้นทางน้ำตกตาดเหมย ถ้ายังเป็นนักเดินป่ามือใหม่ อาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะทางค่อนข้างลื่น ชัน และแคบ ทางที่ดีประเมินสกิลตัวเอง แล้วไม่เอาตัวเองไปตั้งอยู่บนความประมาทจะดีที่สุด

          ดอยขุนตาลเหมาะอย่างยิ่งสำหรับใครก็ตามที่คิดอยากเดินป่าเป็นครั้งแรก ด้วยเพราะทางไม่โหดจนเกินไป มีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ตลอดจนวิวธรรมชาติสวย ๆ ตลอดสองข้างทาง ซึ่งน่าจะทำให้ใครหลายคนประทับใจได้อย่างไม่ยากเย็น ดังนั้นเรามีเพียงแค่หน้าที่ตักตวงความสวยงามตรงหน้าให้ได้มากที่สุด ยิ่งถ้าไปกับเพื่อน บอกเลยว่าคุณจะได้รู้จักตัวตนของกันและกันมากขึ้น ความช่วยเหลือและมิตรภาพจะเบ่งบานท่ามกลางความเหนื่อยอย่างน่าอัศจรรย์ หรือถ้าไปคนเดียว แน่นอนว่าคุณจะได้ทำความรู้จักกับตัวเองมากขึ้น และรู้ถึงศักยภาพของแรงขาตัวเองอย่างหมดเปลือก อย่างน้อยก็เป็นความภูมิใจเล็ก ๆ ที่รู้ว่าคุณเองก็ทำได้

ยังไงก็ตาม…เราขอให้นักเดินป่าทั้งมือใหม่และมือเก๋า สนุกไปกับทริปเดินป่าหน้าฝนที่ดอยขุนตาลกัน และถ้าอยากมีช่วงเวลาดี ๆ ร่วมกันเยอะ ๆ แนะนำให้ลองเดินทางเที่ยวด้วยรถไฟดู เสน่ห์มนตร์ขลังความคลาสสิกของรถไฟ จะยิ่งช่วยทำให้ทริปนี้น่าจดจำขึ้นอีกหลายเท่าตัวแน่นอน